یاداشت رسول بابا رضا درباره مهدی مسعود شاهی

پایگاه خبری تحلیلی نگاتیو : مهدی مسعودشاهی؛ معمار اندیشه‌های فرهنگی و حامی سینمای ایران بود.
مهدی مسعودشاهی، متولد ۱۳۲۹، پیش از انقلاب برای ادامه تحصیل در رشته فنی مهندسی به آلمان سفر کرد. با آغاز بارقه‌های انقلاب اسلامی، به کشور بازگشت و تحصیلات خود را در رشته زبان‌های خارجی در دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد. پس از پیروزی انقلاب و با شکل‌گیری انقلاب فرهنگی در دانشگاه‌های ایران، او به همراه دانشجویان انقلابی از سایر دانشگاه‌ها در مسیر تحقق آرمان‌های انقلاب در جبهه فعالیت‌های فرهنگی و آغاز جریانی نوین در تولیدات سینمایی پس از انقلاب گام برداشت. در مراحل ابتدایی تأسیس مرکز اسلامی آموزش فیلم‌سازی (باغ فردوس)، به آموزش سینما و تربیت نیروهای متخصص، معروف به “بچه‌های تله‌فیلم” پرداخت.

با آغاز جنگ تحمیلی و ایجاد عرصه‌های جدید مدیریت فرهنگی، او از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۳ مدیرکل نظارت و نمایش وزارت فرهنگ و آموزش عالی بود. در بهمن ۱۳۶۱، نخستین دوره جشنواره فیلم فجر را با نام “جشنواره میلاد” در تهران برگزار کرد. بررسی اسامی فیلم‌های حاضر در بخش مسابقه آماتور، حال و هوای زمان برگزاری جشنواره را بازتاب می‌دهد. این دوره، علاوه بر مسابقه سینمای آماتور، در بخش سینمای حرفه‌ای، نخستین گام در جهت تأسیس جشنواره سینمایی فجر محسوب می‌شود.

از سال ۱۳۶۳، مدیریت اجرایی بنیاد تاریخ را با ایده‌ای نوین برای راه‌اندازی سیستم طراحی و بهره‌برداری از کامپیوترهای مرکزی جهت فیش‌برداری و ذخیره‌سازی پیشرفته و مدرن منابع مکتوب و خاطرات دوران انقلاب بر عهده گرفت. با تأکید بر سه شاخصه اصلی “حمایت، نظارت و هدایت” در مدیریت فرهنگی کشور، از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸ مؤسس و رئیس مرکز گسترش سینمای تجربی و نیمه‌حرفه‌ای بود. در این مرکز، علاوه بر تولید مستند و انیمیشن کوتاه، تولید فیلم‌های داستانی کوتاه و بلند نیز در دستور کار قرار گرفت. مهم‌ترین رویکرد این مرکز، حمایت از “سینمای تجربی” و تولید آثار توسط فیلم‌سازان حرفه‌ای و نیمه‌حرفه‌ای بود.

با پایان جنگ تحمیلی و تغییر نگرش مدیریت دولتی و فرهنگی، مسعودشاهی به بخش خصوصی روی آورد. در سال ۱۳۶۷، به‌عنوان مشاور شرکت داده‌پردازی ایران (IBM سابق)، نخستین خانه کامپیوتر را برای آموزش جوانان در مساجد و مراکز فرهنگی تأسیس کرد. در سال ۱۳۶۸، با ورود فناوری‌های نوین دیجیتال و ویدئویی، پیشنهاد راه‌اندازی مجموعه‌ای تحت عنوان “هنرهای تصویری” را به حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی ارائه داد و در این حوزه فعالیت خود را آغاز کرد. اما در سال ۱۳۷۱، با تغییر ساختار مدیریت فرهنگی و حرکت به‌سمت درآمدزایی صرف، از حوزه هنری منفک شد.
بین سال‌های ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۳، ریاست مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را بر عهده داشت. در سال ۱۳۷۳، با تأسیس و مدیریت شرکت فرهنگی هنری صبا، مهم‌ترین اقدام در جهت اعتلا، آموزش و تولید انیمیشن در ایران را رقم زد. شرکت صبا، طی ده سال فعالیت خود، به جایگاهی در تولید و پخش انیمیشن دست یافت که علاوه بر صداوسیما، متقاضیان خارجی از منطقه، آمریکا و ژاپن نیز برای خرید آثار ایرانی به آن مراجعه می‌کردند. اما در اتفاقی تلخ، خبر برکناری او را درست در زمان عقد قرارداد با شبکه NHK ژاپن اعلام کردند. این اتفاق ضربه‌ای بزرگ به او و تلاش‌هایش وارد کرد. کسی که با حداقل بودجه اولیه، از یک اتاق در زیرزمین ساختمان “مینا” کار خود را آغاز کرده و در پایان، با هزاران دقیقه انیمیشن، هزار نیروی انسانی و فضایی بالغ بر شش هزار متر مربع، به خودکفایی در هزینه و تولید رسیده بود.

بااین‌حال، او از پای ننشست و در سال ۱۳۸۲، بنیاد فرهنگی و هنری رودکی را وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأسیس کرد و تا سال ۱۳۹۰ مدیریت آن را بر عهده داشت. در سال‌های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹، دبیر بیست‌وهشتمین و بیست‌ونهمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر بود. از سال ۱۳۹۰، به‌عنوان مشاور معاون امور سینمایی و سمعی و بصری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مسئولیت طراحی شهرک سینمایی هشتگرد و مدیریت مؤسسه امور جشنواره‌های سینمایی را بر عهده داشت.

او از سال ۱۳۹۰، جانشین معاونت فرهنگی ستاد کل نیروهای مسلح در موزه بزرگ انقلاب اسلامی و دفاع مقدس شد و به‌عنوان دبیر کارگروه علمی و فرهنگی موزه و ناظر عالی برنامه‌ها و پروژه‌های فرهنگی و هنری فعالیت کرد. همچنین، علاوه بر عضویت و دبیری هیئت‌مدیره موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، قائم‌مقام و مشاور عالی مدیرعامل و معاون فرهنگی بنیاد سینمایی فارابی نیز بود. در سال ۱۳۹۳، دبیری بیست‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان اصفهان را بر عهده داشت و از سال ۱۳۹۵، مشاور مدیریت شبکه دوم سیما شد.

فعالیت‌های مسعودشاهی همواره در راستای طرح ایده‌های نوین، تأسیس نهادهای فرهنگی و حمایت از هنرمندان برای تولید آثار باکیفیت و اعتلای فرهنگ و هنر بوده است. آخرین ایده او پس از دوران کرونا، تأسیس مجموعه‌ای برای آموزش هنر، همراه با ایجاد زمینه‌ای برای تأمین معیشت جوانان بود. در همین راستا، در سال ۱۳۹۸، مؤسسه فرهنگی “سی صبا” را تأسیس کرد و همچنان پیگیر ایده‌ها و اهداف آرمانی خود برای ارتقای تولید فیلم و آثار هنری با الگوهای جدید و خلاقانه بود

مسعودشاهی در تمام دوران فعالیت خود، هیچ‌گاه از تحقق شعار آرمانی‌اش یعنی “حمایت، هدایت و نظارت” که همواره با تأسیس نهادهای ماندگار و اثرگذار همراه بود، کوتاهی نکرد. مرگ او، ضایعه‌ای برای مدیریت فرهنگی ایران محسوب می‌شود. اما با نگاهی به سند چشم‌انداز ۱۴۰۴، می‌توان گفت؛ سینما و انیمیشن ایران تنها عرصه‌ای است که به تحقق این چشم‌انداز نائل شده است.

یاد و خاطره او را گرامی می‌داریم؛ کسی که با سال‌ها تلاش و فعالیت خالصانه، یادگاری ارزشمند از مدیریت فرهنگی، سینما و انیمیشن ایران به جای گذاشت.