پایگاه خبری تحلیلی مگاتیو:
سواد من از تأویل آثار استاد فقیدم آقای ناصر تقوایی حاصل دیدار مستمر فیلم های او در طی سی سال است آثاری در سه فرم گزارشی .مستند .داستانی دیدم که جهان بینی خاص فیلم ساز را مشخص می کند
می توانم این جهان بینی را در سه محور توهم .تخیل .واقعیت نشان دهم
تقوایی نخست مستند ساز است بر عنصر واقعیت پافشاری می کند .چشمی که همواره تا انتها آثارش در این واقعیت بستری فراهم می کند تا تخیل و توهم را نشان دهد تخیل در کنار خلق واقعیت با توهم ( ان را ضد ان ها نشان می دهد )
فیلم باد جن یک مستند است که گزارش خلاقانه واقعیت از گروهی مردم را تصویر می کند که در توهم ( احساس وجود جن) مریض و رنجور شدند توهمی جمعی برای ایشان تا برای درمان آن اقدام کنند مراسم زار که تخیل اجرا کنندگان این توهم را بزداید
تقوایی در قبل همراه دکتر. ساعدی روانپزشک برای نوشتن کتاب از همین موضوع است .نگاه خاص دکتر ساعدی در این فیلم و آثار دیگر تاثیر ماندگار می سازد
دکتر ساعدی در آثار که نوشت بارها به بیماران متوهم برگشت .توهم از فقر .جهالت در جایگاه اجتماعی فرد است ( نگاه کنید به شخصیت مش حسن در داستان عزاداران بیل)
وقتی به فیلم های داستانی تقوایی می رسیم با شخصیت های روبرو می شویم این توهم بلای جانشان می شود .در فیلم های آرامش درحضور دیگران و نفرین توهم باعث نابودی شخصیت اصلی می شود در سریال دایی جان ناپلئون این توهم اغراق شده است با آنکه روایت سریال طنز است توهم مریضی و رنجوری کاراکتر محوری است تا دیگران را آزار دهد و خودش را به فنا بکشاند
اما تقوایی همیشه شخصیت متوهم را نابود نمی کند شخصیت دیگر با آگاهی او را کنار می زند باعث نجات او می شود ملول متوهم را ناخدا خورشید پس می زند و از خود می راند خشونتی به نفع ملول تمام می شود در فیلم ای ایران توهم سر گروهبان مکوندی مرتب افزایش می یابد دیگران آزار می بینند تا با طرد شدن .جماعت نفس راحت بکشند سرگروهبان همانند ملول است گرچه اصلا مهربانی و سادگی ملول را ندارد اما توهم بالا دارد
در فیلم اخر اقای تقوایی بر شناخت فیلم نامه نویس و اثرش تاکید دارد .فیلم نامه نویس باید برای نوشتن به تخیل خود تکیه کند .تخیل مفید است اما به تدریج تخیل پس زده می شود شخص از زندگی واقعی کنار می رود دچار توهم می شود راه حل جذابی که تقوایی در فیلم تصویر می کند در خرد همسر فیلم نامه نویس است او تخیل را می فهمد اما توهم را پس می زند تا با رفتار خانوادگی همسرش را نجات می دهد این در سکانس انتهایی فیلم کاملا مشخص است .این رفتار خانوادگی همان کاری می کند که مراسم زار در فیلم باد جن به شکل نمادین انجام می دهد .تخیل و واقعیت می ماند توهم کنار گذاشته می شود
نتیجه این اثار که آقای ناصر تقوایی به تصویر می کشد چالش کشیدن توهم است اگر مجال روایت بود به واقعیت برگردد تخیل را همراه واقعیت زندگی می بیند تا زیست را مفهومی آرام و با نشاط نشان دهد
